Janusz M. Paluch

Kronika Biblioteki Kraków – 2017 rok

6 LIPCA 2016 R. Rada Miasta Krakowa podjęła Uchwałę nr L/917/16 w sprawie połączenia samorządowych instytucji kultury: Krowoderskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, Nowohuckiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, Podgórskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie oraz Śródmiejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie w jedną samorządową instytucję kultury o nazwie Biblioteka Kraków. Uchwała, opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego w dniu 14 lipca 2016 r. pod poz. 4316, paragraf 1, informuje, że połączenie tych instytucji następuje z dniem 1 stycznia 2017, który jest także początkiem działalności Biblioteki Kraków. Załącznikiem do Uchwały jest Statut Biblioteki Kraków.

W GRUDNIU 2016 R. dr Stanisław Dziedzic – będący pełnomocnikiem prezydenta miasta Krakowa ds. organizacji Biblioteki Kraków – otrzymał z rąk Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego akt powołania na stanowisko dyrektora Biblioteki Kraków od dnia 1 stycznia 2017 r. Powołanie na stanowisko zastępcy dyrektora Biblioteki Kraków do spraw merytorycznych otrzymała Izabela Ronkiewicz-Brągiel, a Halina Szłapa na stanowisko zastępcy dyrektora Biblioteki Kraków do spraw administracyjnych i organizacyjnych.

2 STYCZNIA Bibliotekę Kraków wpisano do Rejestru Instytucji Kultury prowadzonego przez Gminę Miejską Kraków pod numerem 34.

W STYCZNIU zainaugurowany został całoroczny projekt: festiwal „Magia czytania z Fundacją PZU” adresowany do dzieci z niepełnosprawnością oraz uczniów klas integracyjnych. Wśród uczestników 125 spotkań byli uczniowie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących, szkół integracyjnych oraz szkół podstawowych i przedszkoli. W ramach projektu zaprezentowano 20 spektakli teatralnych Teatru Otwartego TO oraz Studia Teatralnego KRAK-ART, zorganizowano spotkania autorskie z Barbarą Gawryluk, Beatą Ostrowicką, Laurą Łącz, Renatą Piątkowską, Melanią Kapelusz, Tomaszem Trojanowskim, Joanną Olech, Agnieszką Frączek, Grażyną Bąkiewicz, Anną Onichimowską, Pawłem Beręsewiczem, Małgorzatą Strękowską-Zarembą. W Bibliotece Głównej (ul. Powroźnicza 2) przygotowano wystawę Niewidzialna biblioteka, zorganizowano spotkanie poświęcone postaci Ludwika Braille’a, książkom dla osób niewidomych i słabowidzących oraz przyrządom do pisania, a także zajęcia Odkrywanie świata zmysłem dotyku, smaku, węchu i emocji oraz konkurs literacki Legendy Krakowa. Dla seniorów zorganizowano prezentację na temat alfabetu dla niewidomych oraz zaleceń polskiego Związku Niewidomych. W Filiach Biblioteki Kraków nr 20, 45 oraz 56 utworzono Kluby Słuchającego Malucha, które zrzeszają rodziców i dzieci do 6. roku życia. Projekt dofinansowano ze środków Fundacji PZU.

W MARCU biura dyrekcji i najważniejszych działów Biblioteki Kraków przeniesione zostały do remontowanej od października 2016 r. tymczasowej siedziby mieszczącej się w budynku dawnego Dworca Głównego PKP przy pl. Jana Nowaka-Jeziorańskiego 3. 21 marca odbył się Światowy Dzień Poezji. Z tej okazji Biblioteka Kraków przygotowała liczne spotkania i zajęcia edukacyjne popularyzujące poezję i zachęcające do sięgania po tomiki wierszy. Dzieci słuchały wierszy Juliana Tuwima, Danuty Wawiłow, Agnieszki Frączek, Małgorzaty Strzałkowskiej. Gimnazjaliści uczestniczyli w finale konkursu recytatorskiego. Zorganizowano również wieczór poetycki Elizy Segiet, Marka Wawrzyńskiego, Władysławy Czuły, a jedno ze spotkań poświęcono twórczości Bolesława Leśmiana i Edwarda Stachury.

6 KWIETNIA w Klubie Dziennikarzy „Pod Gruszką” zainaugurowano działalność Salonu Literackiego Biblioteki Kraków spotkaniem z prof. Franciszkiem Ziejką, które poświęcone było rozważaniom Jak Henryk Sienkiewicz podbijał Kraków. Rozmowę z wybitnym historykiem kultury i nauki prowadził dr Stanisław Dziedzic – dyrektor Biblioteki Kraków. W 2017 r. podczas czwartkowych Salonów Literackich Biblioteki Kraków goszczono Adama Ziemianina, prof. Marka Karwalę, Joannę Siedlecką, Dagmarę Dworak, prof. Stanisława S. Nicieję, Barbarę Gawryluk, Jakuba Kornhausera, Michała Zabłockiego, Radosława Krzyżowskiego, Grzegorza Turnaua, Czesława Mozila, prof. Wojciecha Ligęzę, Jędrzeja Majkę, Monikę Piątkowską, Marka Sołtysika, Włodzimierza Jurasza, Michała Witkowskiego, Piotra Tymińskiego oraz braci Andrzeja i Michała Koziołów. Jedno ze spotkań Salonu Literackiego Biblioteki Kraków zatytułowane Forum Księgarzy Krakowskich. Walka o przetrwanie poświęcone było sytuacji księgarni w Krakowie. W panelu dyskusyjnym uczestniczyli Daria Będkowska, Zuzanna Migo-Rożek, Grzegorz Ciepły oraz Włodzimierz Jurasz.

W DNIACH 8–15 MAJA Biblioteka Kraków współorganizowała ogólnopolski XIV Tydzień Bibliotek, który odbył się w 2017 r. pod hasłem „Biblioteka. Oczywiście!”. Biblioteka Kraków przygotowała ponad 80 wydarzeń, między innymi warsztaty promujące czytelnictwo, pokazy multimedialne na temat bibliotek w Polsce i na świecie, spotkania z podróżnikami i przewodnikami, finał Krakowskiego Konkursu Języka Angielskiego organizowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem Aktywny Wypoczynek, lekcje biblioteczne o historii pisma, książek i bibliotek, głośne czytanie dzieciom, warsztaty czytelnicze oraz teatralne, konkursy literackie czy wiedzy o książkach i bibliotece. Czytelnicy mogli również wziąć udział w akcji wymiany książek, warsztatach malarskich, spotkaniu autorskim z Łukaszem Dębskim oraz Barbarą Gawryluk, warsztatach prowadzonych przez Annę Kaszubę-Dębską, prelekcji Najciekawsze formy książki od czasów pierwotnych do współczesnych, spotkaniu z ilustratorem komiksów Rochem Urbaniakiem, konkursie recytatorskim dla przedszkolaków Wiosenne brzechwałki. W parku Ratuszowym zorganizowano spotkanie Czytanie łączy pokolenia, w którym wzięły udział dzieci w wieku przedszkolnym oraz seniorzy. Dzieci w wieku 10–12 lat uczestniczyły w Nocy w Bibliotece pod hasłem „Podróż w czasie i przestrzeni”, która została przygotowana na motywach powieści Lewisa Carolla Alicja w Krainie Czarów. Finałowym wydarzeniem była gala konkursu „Czytelnik Roku 2016/2017”, którą zorganizowano w Teatrze Groteska. Laureaci otrzymali nagrody książkowe, gadżety, gry planszowe oraz zaproszenia na wydarzenia artystyczne i kulturalne miasta Krakowa. Fundatorami nagród byli: organizatorzy, Teatr Groteska, Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK, Wydawnictwo Skrzat, Teatr Łaźnia Nowa, Teatr Bagatela, Teatr KTO, Teatr Ludowy.

12 CZERWCA w Filii 7 Biblioteki Kraków (al. Pokoju 33) odbył się wernisaż wystawy zorganizowanej we współpracy z Czeskim Centrum w Warszawie zatytułowanej Magiczny świat Bohumila Hrabala w fotografiach Ladislava Michalka. Na zaproszenie dyrektora Biblioteki Kraków dr. Stanisława Dziedzica w inauguracji wystawy uczestniczył były ambasador RP w Czechosłowacji i Republice Czeskiej prof. dr hab. Jacek Baluch, który wygłosił okolicznościowy wykład poświęcony bohaterowi wystawy. W swoim wystąpieniu ambasador Baluch zaprezentował nie tylko postać popularnego w Polsce pisarza, ale także twórcę fotografii oraz kontekst historyczny uwiecznionych na zdjęciach scen. Wystawa prezentowana była w Filiach nr 7, 25, 45 i 48 Biblioteki Kraków.

OD CZERWCA, na podstawie decyzji Prezydenta Miasta Krakowa, Biblioteka Kraków przejęła obowiązki organizatora konkursu na Nagrodę Krakowskiej Książki Miesiąca. Nagroda, której pomysłodawcą jest Jan Pieszczachowicz, powołana została w 1995 r. w Śródmiejskim Ośrodku Kultury z inicjatywy Janusza Palucha, ówczesnego dyrektora Ośrodka, oraz Stanisława Dziedzica, będącego wtedy zastępcą dyrektora Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Kapituła nagrody działa od dawna w składzie: Jan Pieszczachowicz – przewodniczący, prof. Stanisław Burkot, dr Stanisław Dziedzic, dr Karolina Grodziska, red. Wacław Krupiński, Janusz M. Paluch, prof. Stanisław Stabro, prof. Jacek A. Wojciechowski, dr Elżbieta Zechenter-Spławińska, red. Marcin Wilk, Zofia Gołubiew. W 2017 r., w ramach działalności Biblioteki Kraków, Nagrodą Krakowskiej Książki Miesiąca uhonorowano Marię Pyrlik za książkę Zbigniew Łagocki (Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki), Grzegorza Bogdała za zbiór opowiadań Floryda (Wydawnictwo Czarne), Przemysława Marcina Żukowskiego za dwutomowe dzieło Wydział prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w latach 1918–1939 (Wydawnictwo Księgarnia Akademicka), Wojciecha Ligęzę za wstęp i wybór wierszy do książki Wisławy Szymborskiej Wybór wierszy w serii Biblioteka Narodowa (Wydawnictwo Ossolineum), Annę Grochowską za książkę Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą (Wydawnictwo Księgarnia Akademicka) oraz Józefę Hennelową za książkę Coraz bliżej albo coraz mniej (Wydawnictwo Znak).

W CZERWCU, zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta Krakowa, Biblioteka Kraków przejęła pieczę nad Klubem Dziennikarzy „Pod Gruszką”. Pomieszczenia klubu znajdują się w XIV-wiecznej kamienicy przy ul. Szczepańskiej 1. Od ponad 60 lat działają tam dziennikarze, obecnie zrzeszeni w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszeniu Dziennikarzy RP. W barokowej Sali Fontany – noszącej miano od twórcy unikatowych stiuków Baltazara Fontany – spotykają się środowiska dziennikarskie i literackie oraz odbywają się koncerty.

OD CZERWCA Biblioteka Kraków, zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta Krakowa, przejęła obowiązki wydawcy miesięcznika społeczno-kulturalnego „Kraków”. Pismo założone zostało w 2004 r. przez powołane w tym celu Stowarzyszenie Kulturalno-Naukowe KRAKÓW z finansową pomocą Gminy Kraków, a kolejnymi jego wydawcami byli: Instytut Sztuki, Nowohuckie Centrum Kultury w Krakowie i Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie. Redaktorem naczelnym pisma od założenia jest Jan Pieszczachowicz.

W DNIACH 6–11 CZERWCA Biblioteka Kraków uczestniczyła w IV Festiwalu Literatury dla Dzieci zaliczanym – pod względem liczby wydarzeń i frekwencji – do największych tego typu wydarzeń literackich w Europie. Z tej okazji w filiach Biblioteki Kraków zorganizowano spotkanie autorskie z Weroniką Szelągowską, warsztaty typograficzne prowadzone przez Annę Kaszubę-Dębską wokół książki Dong, co ma świecący nos, warsztaty z Dariuszem Grochalem, warsztaty komiksowe prowadzone przez Adama Wójcickiego, warsztaty teatralne z Andrzejem Kopczykiem, aktorem Teatru Groteska.

20 CZERWCA Biblioteka Kraków uczestniczyła w finałowym wydarzeniu projektu Urzędu Miasta Krakowa pod nazwą Akademia Młodego Krakowianina. Przez cały rok szkolny uczniowie klas I–III z 20 krakowskich szkół podstawowych uczestniczyli w zajęciach z zakresu ekologii, bezpieczeństwa oraz o tematyce związanej z funkcjonowaniem miasta. W parku im. dr. Henryka Jordana, który zamienił się w strefę edukacji, sportu i zabawy, Biblioteka Kraków była gospodarzem czwartej Strefy Relaksu. Teren zajmowany przez Bibliotekę Kraków podzielono na trzy sektory. Pierwsza część zorganizowana została pod hasłem „Lokomotywa” Juliana Tuwima. Pomiędzy drzewami rozciągnięto linę, na której zawieszona została rysunkowa lokomotywa. Dzieci rysowały ilustracje, a następnie doczepiały wagonik do lokomotywy, tworząc w ten sposób pociąg według pomysłu Juliana Tuwima. W niedalekiej odległości grupy młodych grafików pracowały nad zaprojektowaniem i wykonaniem wspólnej książki. Jedna z wykonanych książeczek stała się księgą pamiątkową, wręczoną wychowawczyni klasy w ramach podziękowania za współpracę. Dużym zainteresowaniem cieszył się też trzeci sektor, gdzie czytano fragmenty książki Łukasza Wierzbickiego Dziadek i niedźwiadek opowiadające o losach słynnego niedźwiedzia Wojtka, który przeszedł wraz z generałem Władysławem Andersem, dowódcą Polskich Sił Zbrojnych, cały szlak bojowy. Czytanie i opowiadanie dziejów Wojtka urozmaicone było prezentacją fotografii archiwalnych. Pomysł nawiązywał do zlokalizowanego w pobliżu pomnika niedźwiedzia Wojtka.

12 LIPCA, wystawą Ekslibris komputerowy Małgorzaty Wyki, zainicjowano w Filii nr 20 (ul. Opolska 37) działalność Galerii Ekslibrisów Biblioteki Kraków. W 2017 r. zaprezentowano jeszcze dwie wystawy: Ekslibrisy i małe grafiki Joanny Budzyńskiej-Sycz (Filia nr 20, wernisaż 8 listopada 2017) i Ekslibrisy farmaceutyczne Krzysztofa Kmiecia (1950–2011) (Filia nr 35, ul. Chałubińskiego 47, wernisaż 17 listopada 2017 r.). Powyższe ekspozycje nie zaistniałyby, gdyby nie współpraca ze znawcą i kolekcjonerem ekslibrisów Jackiem Owczarkiem, za co składamy serdeczne podziękowania.

W OKRESIE WAKACJI, w Filiach nr 15, 20, 42, 51 oraz 56 Biblioteki Kraków realizowano projekt „Z matematyką na wesoło” z zakresu edukacji matematycznej, który otrzymał dofinansowanie z Fundacji mBanku. Poprzez zabawę z rówieśnikami, metody aktywizujące i materiały edukacyjne zachęcano dzieci do rozwijania zainteresowań matematycznych, poznawania ciekawostek matematycznych, rozwiązywania zagadek, tworzenia tangramów, układania stomachionowych puzzli, ćwiczenia spostrzegawczości i pamięci za pomocą gry „Memory”. W ramach projektu ogłoszono także konkurs plastyczny na zaprojektowanie matematycznej gry planszowej.

W CZASIE WAKACJI zorganizowaliśmy akcję Lato w Bibliotece Kraków pod nazwą „Z książką zwiedzamy świat”. W filiach bibliotecznych realizowane były zajęcia edukacyjne, których celem było zaprezentowanie bogatego księgozbioru Biblioteki Kraków oraz zainspirowanie dzieci do czytania książek, które pozwalają im zwiedzać odległy świat bez wychodzenia z domu. Dzieci poznały niezwykłe miejsca i ich historię, kulturę, bogactwa naturalne, zwyczaje, podstawowe słowa w danych języki. Poznały kraje Azji, Ameryki, Afryki, Europy, a także miasta i legendy z terenu Polski. W sierpniu zorganizowano między innymi głośne czytanie, prezentacje multimedialne, warsztaty plastyczne, akcję wymiany książek, wakacyjny przegląd nowości dla dzieci i młodzieży, rozgrywki gier planszowych. Czytano fragmenty książki Basia i przedszkole, 10 niesamowitych przygód Neli, Ciocia Jadzia w Rzymie, Maleństwo i nowa niania, Elmer i motylek, W pustyni i w puszczy, Opowieści spod czereśni, Warszawa – spacery z Ciumkami, do opowiadania o świecie wykorzystano Mapy Aleksandry i Daniela Mizielińskich. Dzieci spotkały się z autorką Ewą Stadmüller, która opowiedziała o pracy pisarza, inspiracjach oraz swoich książkach. W Filii nr 48 w ramach projektu budżetu obywatelskiego zorganizowano spotkanie zatytułowane Zwiedzaj świat, zwiedzając Nową Hutę. Spotkanie prowadził Maciej Miezian z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, oddział Dzieje Nowej Huty, który przybliżył uczestnikom historię Nowej Huty. Spotkanie uzupełniła prezentacja multimedialna i wirtualna podróż wokół kuli ziemskiej. W Filii nr 26 zorganizowano konkurs plastyczny Nietypowe formy książki. Zadaniem uczestników było przygotowanie ręcznie robionej, niekonwencjonalnej książki. Inspiracją mógł być folder ze zdjęciami z książki 500 handmade books. Zwyciężyła książka w formie pudełka, w którym ukryte były poszczególne strony mające formy różnych przedmiotów, na przykład butelki z puzzlami czy kamienia z cytatem. W ramach Akcji Lato zorganizowano spotkanie inaugurujące spacery śladami Stanisława Wyspiańskiego oraz Tadeusza Kościuszki. Zajęcia dla dzieci prowadziły przedstawicielki Fundacji „Trasa dla bobasa”. Przez cały miesiąc dzieci mogły również korzystać z kącików malucha, gdzie znajdują się gry planszowe oraz kolorowanki.

W LIPCU Biblioteka Kraków zakończyła proces aplikacyjny do Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (The International Federation of Library Associations and Institutions – IFLA), prestiżowej organizacji reprezentującej bibliotekarzy i pracowników informacji na świecie. Powołana do życia w 1927 r. w Edynburgu organizacja liczy obecnie 1400 członków w ponad 140 krajach. IFLA jest niezależną, międzynarodową, pozarządową organizacją typu non profit. Najważniejszym obszarem działalności Federacji jest promowanie wysokiego standardu usług bibliotecznych i informacyjnych, a także upowszechnianie rozumienia wartości dobrej biblioteki i serwisu informacyjnego. Biblioteka Kraków uzyskała członkostwo instytucjonalne, zgłaszając akces do dwóch sekcji: biblioteki publiczne oraz biblioteki metropolitalne.

2 WRZEŚNIA Biblioteka Kraków włączyła się w organizację tegorocznej edycji Ogólnopolskiego Narodowego Czytania Wesela Stanisława Wyspiańskiego, które organizowane było pod patronatem honorowym prezydenta RP Andrzeja Dudy i Agaty Kornhauser-Dudy. Głównym punktem programu było wydarzenie zorganizowane na krakowskim Rynku Głównym. Państwo młodzi wraz z członkami Zespołu Pieśni i Tańca „Krakowiacy” złożyli kwiaty pod tablicą pamiątkową umieszczoną na budynku, w którym Stanisław Wyspiański napisał Wesele, a także w kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej, w kościele Mariackim, gdzie odbył się ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. W orszaku weselnym zgromadzeni goście przeszli do Sukiennic, gdzie w oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie – Galerii Malarstwa Polskiego XIX w. rozpoczęto literacką biesiadę – czytanie dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele. Słowo wstępne wygłosił dr Stanisław Dziedzic – dyrektor Biblioteki Kraków, a zaproszeni goście wcielili się w poszczególne postaci I aktu dramatu. Wśród czytających znaleźli się: Marek Mikos (didaskalia), Ewa Wachowicz (Panna Młoda), Andrzej Betlej (Pan Młody), Maciej Grzyb (Dziennikarz), Anna Polony (Rachel), Stanisław Waltoś (Gospodarz), Agnieszka Chrzanowska (Haneczka), Andrzej Hawranek (Czepiec), Michał Niezabitowski (Jasiek, Dziad), Jan Rydel (Ojciec), ks. Dariusz Raś (Ksiądz), Barbara Turlejska (Radczyni), Bogdan Wasztyl (Kasper), Franciszek Ziejka (Poeta), Grażyna Grabowska (Marysia), Krzysztof Jędrysek (Żyd), Małgorzata Jantos (Klimina), Katarzyna Strzyż (Zosia). Wśród zaproszonych gości znaleźli się również przedstawiciele świata kultury i nauki, a także potomkowie rodziny Rydlów i Tetmajerów. Po zakończeniu czytania orszak weselny wyruszył dalej, by pod ratuszem przekazać „nowej” parze młodej czapkę krakuskę oraz weselną koronę. Drugą część wydarzenia stanowiło czytanie aktu II i III dramatu przygotowane przez Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej. Biblioteka Kraków zaprosiła mieszkańców także do parku Ratuszowego, parku Młynówka Królewska oraz Biblioteki Głównej przy ul. Powroźniczej 2. W parku Ratuszowym fragmenty Wesela czytali przedstawiciele Rady i Zarządu Dzielnicy XVIII, aktorzy Teatru Ludowego, aktorzy Teatru Otwartego TO, przedstawiciele instytucji kultury, czytelnicy. Na terenie parku Młynówka Królewska Biblioteka wraz z Zarządem Zieleni Miejskiej zorganizowała Narodowe Czytanie, podczas którego nastąpiło uroczyste otwarcie Kącika Czytelniczego im. Szewczyka Dratewki. Mieszkańcy mogą tam korzystać ze specjalnie zamontowanych półek do wymiany książek, którymi opiekują się bibliotekarze Filii nr 21. W dalszej części wydarzenia krakowscy aktorzy czytali fragmenty dramatu Wyspiańskiego. W Bibliotece Głównej wykład na temat dramatu Stanisława Wyspiańskiego wygłosił dr Stanisław Dziedzic.

WE WRZEŚNIU powołano pismo „Biblioteka Kraków. Informator Kulturalno-Czytelniczy”, który ukazuje się jako miesięcznik. Redaktorem naczelnym „Informatora” została Izabela Ronkiewicz-Brągiel, zastępca dyrektora Biblioteki Kraków ds. merytorycznych, a jej zastępczynią Paulina Knapik, kierownik Działu Metodycznego. Główne cele pisma to informowanie o wydarzeniach, polecanie czytelnikom nowości książkowych, stworzenie forum dla bibliotekarzy, promowanie współczesnej poezji i prozy.

WE WRZEŚNIU powołano „Rocznik Biblioteki Kraków”. Dokumentuje on działalność Biblioteki Kraków i jest także periodykiem naukowym stanowiącym forum dla problemów związanych z książką i bibliotekami, ze szczególnym uwzględnieniem procesów przekształcania i tworzenia Biblioteki Kraków. W skład powołanej Rady Naukowej, której przewodniczy dr Stanisław Dziedzic – dyrektor Biblioteki Kraków, weszli: dr Karolina Grodziska – dyrektor Biblioteki PAN i PAU, mgr Anna ­Piotrowska – dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja, prof. dr hab. Piotr Borek – dziekan Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, prof. dr hab. Zdzisław Pietrzyk – dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej, dr Tadeusz Skoczek – dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie, prof. dr hab. Krzysztof ­Stopka – dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, ks. prof. dr hab. Jacek Urban – dyrektor Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, dr Marek Wierzbicki – dyrektor Biblioteki XX Czartoryskich, mgr Jerzy Woźniakiewicz – dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

16 WRZEŚNIA, w ramach Dni Dzielnicy I Stare Miasto, w Filii nr 1 Biblioteki Kraków odbył się wernisaż wystawy fotografii Jacka Balcewicza 48H Budapeszt 2017. Spotkanie uświetnił swą obecnością dr Sandor Nedeczky – konsul Węgier w Krakowie, a także przedstawiciele V dzielnicy Budapesztu goszczący w Krakowie na zaproszenie Zarządu I Dzielnicy Stare Miasto oraz przyjaciół artysty, a także czytelników.

18 WRZEŚNIA, na zaproszenie dyrektora Biblioteki Kraków dr. Stanisława Dziedzica, przybyła do Krakowa delegacja Biblioteki Miejskiej „Victor Car Emin” z Opatii reprezentowana przez zastępcę dyrektora Ivę Mihovilić oraz Nikolinę Pulić i Monikę Mikołajską, krakowiankę od lat mieszkającą w Chorwacji. Wizyta była efektem zorganizowanego w dniach 21–26 sierpnia 2017 r. wspólnego przedsięwzięcia promującego Chorwację i jej pisarzy w Polsce oraz Polskę i polskich twórców w Chorwacji. Wydarzenia „Chorwackie lato w Bibliotece Kraków” oraz „Polskie lato w Opatii” były zorganizowane równolegle i zainicjowały współpracę obu instytucji. W trakcie rozmów podkreślono znaczenie wymiany doświadczeń pomiędzy instytucjami oraz omówiono możliwe obszary współpracy. Głównym tematem rozmów w Krakowie było wskazanie kolejnych wspólnych przedsięwzięć, czyli powtórzenia letniej akcji w 2018 r. przy jednoczesnym poszerzeniu jej zakresu. Ze strony Biblioteki Miejskiej w Opatii wyrażona została gotowość do zrealizowania wydarzenia przeznaczonego dla najmłodszych czytelników „Opowieści z Krakowa”. Równocześnie byłaby ona zainteresowana współpracą w szerszym gronie, na przykład z partnerami z Irlandii oraz w formule wspólnego członkostwa w stowarzyszeniach międzynarodowych. Dyrektor Stanisław Dziedzic potwierdził gotowość Biblioteki Kraków do wspólnych aktywności, wyraził także zainteresowanie promocją polskiej literatury w Chorwacji oraz chorwackiej w Polsce, także z udziałem środowiska akademickiego. W związku z planowanym na styczeń 2018 r. wspólnym przedsięwzięciem Biblioteki Kraków oraz Urzędu Miasta Krakowa poświęconym bibliotekom dyrektor Biblioteki Kraków zaprosił do udziału przedstawicieli Biblioteki Miejskiej z Opatii.

24 WRZEŚNIA przedstawiciele Biblioteki Kraków wzięli udział w gali finałowej plebiscytu SŁONECZNIKI 2017 organizowanego przez portal czasdzieci.pl na najbardziej rozwojową inicjatywę dla dzieci do 14 lat. W plebiscycie wzięło udział pięć inicjatyw Biblioteki: turniej szachowy (Filia nr 45), warsztaty filmowe (Filia nr 48), warsztaty z elementami biblioterapii (Filia nr 7), zajęcia konwersacyjne z języka angielskiego (Filia nr 47), cykl spotkań „Godziny dla rodziny” (Filia nr 56). Filia nr 56 otrzymała wyróżnienie jury.

30 WRZEŚNIA rozpoczęto realizację projektu „Literatura kluczem do wrót wyobraźni. Jak dobrą historię zamienić w ciekawą grę komputerową” w ramach programu „Partnerstwo dla książki” dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt realizowany był we współpracy z Krakowskim Parkiem Technologicznym. Skierowany był do młodzieży w wieku 13–18 lat. Jego celem było uświadomienie uczestnikom, że fabuły gier komputerowych często zaczerpnięte są z literatury. Młodzież nauczyła się, jak przygotować scenariusz gry, na co należy zwrócić uwagę, jak kreować postaci, ale przede wszystkim dowiedziała się, jakie istotne znaczenie ma warsztat literacki. Zorganizowano warsztaty w dwóch grupach wiekowych 13–15 oraz 16–18 lat, a także ogłoszono konkurs na autorski scenariusz gry komputerowej.

2 PAŹDZIERNIKA z inicjatywy dyrektora dr. Stanisława Dziedzica Bibliotekę Kraków odwiedziła delegacja ze Szkocji przebywająca w Krakowie na zaproszenie Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego pod przewodnictwem Lorda Provosta Edynburga Franka Rossa. Dyrektor Stanisław Dziedzic zaprezentował szerokie spektrum aktywności Biblioteki Kraków oraz jej rolę kulturotwórczą w mieście. W imieniu Biblioteki Kraków oraz Urzędu Miasta Krakowa zaprosił przedstawicieli Edynburga do udziału w planowanej na styczeń 2018 r. konferencji „Biblioteka w czasie przełomu”. Lord Provost z zainteresowaniem odniósł się zarówno do propozycji współpracy instytucjonalnej, jak i możliwości udziału przedstawicieli Edynburga w krakowskiej konferencji. Jednocześnie delegacja szkocka była zainteresowana rozwiązaniami prawnymi i organizacyjnymi funkcjonującymi w Polsce w związku z planami połączenia edynburskiej sieci bibliotek publicznych z bibliotekami szkolnymi.

6/7 PAŹDZIERNIKA odbyła się 7. Noc Poezji, której hasło przewodnie brzmiało „Co się komu w duszy gra, co kto widzi w swoich snach”. Jest to cytat z dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele, którym organizator – Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego UMK chciał upamiętnić trwający Rok Stanisława Wyspiańskiego. Biblioteka Kraków, uczestnicząc w tym wydarzeniu, zaprosiła czytelników i mieszkańców Krakowa do udziału w różnych wydarzeniach nawiązujących do dzieła Stanisława Wyspiańskiego. W spotkaniu poetów „Co nam dzisiaj w duszy gra” każdy z zaproszonych twórców odpowiadał swoim wierszem na strofy Stanisława Wyspiańskiego zaczerpnięte z Wesela czy innych jego utworów. Wśród najciekawszych utworów, jakie zabrzmiały podczas spotkania, był wierszowany list Ewy Zalewskiej do Stanisława Wyspiańskiego, poemat Macieja Bolesławskiego oraz nawiązujący do postaci Poety z Wesela wiersz Władysława Gorgonia o dojrzałej miłości, a także dialog poetycki Doroty Różyczki i Pawła Kuzory. Podczas spotkania autorskiego z Adamem Ziemianinem prof. Bolesław Faron przybliżył uczestnikom sylwetkę poety, a podczas koncertu poetycko-muzyczny zatytułowanego Taniec z ziemią wiersze i piosenki Józefa Barana do muzyki Andrzeja Zaryckiego śpiewała Beata Paluch. W kościele św. Katarzyny zaprezentowano audycję teatralną Jakuba Kosiniaka, na którą złożyły się poetyckie teksty Stanisława Wyspiańskiego, fragmenty listów poety do Lucjana Rydla, a recytacjom towarzyszyła muzyka współczesnych Wyspiańskiemu kompozytorów polskich. W ramach Nocy Poezji zaprezentowano też pokaz mody inspirowany twórczością Wyspiańskiego przygotowany przez Firmę Lucky Monday, odbyły się warsztaty plastyczne malowania na szkle oraz przenoszenia motywów kwiatowych na bawełnianą torbę, rodzinna gra terenowa „Po Krakowie śladami Stanisława Wyspiańskiego”, przedstawiono widowisko Teatr cieni: Cienie Wesela Stanisława Wyspiańskiego przygotowane w oknach zabytkowego budynku Dworca PKP przez zespół aktorów Teatru Otwartego TO na motywach dramatu Wyspiańskiego.

Biblioteka Kraków, w porozumieniu z Prezydentem Miasta Krakowa, ustanowiła Nagrodę Żółtej Ciżemki, którą honorowani będą autorzy książek dla dzieci i młodzieży. Pierwsza edycja odbyła się jeszcze w 2017 r. Powołana została Kapituła Nagrody, w skład której weszli: prof. dr hab. Alicja Baluch (pomysłodawczyni nagrody), dr Stanisław Dziedzic (przewodniczący Kapituły), Izabela Ronkiewicz-Brągiel, Marcin Bruchnalski, dr Anna Skoczek i prof. dr hab. Katarzyna Wądolny-Tatar. W 2017 r. do nagrody zgłoszono 59 pozycji wydanych w 2016 r. Nominowano książki: Barbary Kosmowskiej ilustrowane przez Emilię Dziubak Niezłe ziółko (Wydawnictwo Literatura, Łódź 2016) i Tru (Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2016) oraz Jarosława Mikołajewskiego ilustrowaną przez Joannę Rusinek Wędrówka Nabu (Wydawnictwo Austeria, Kraków – Budapeszt 2016). Laureatkami pierwszej edycji Nagrody Żółtej Ciżemki 2017 zostały Barbara Kosmowska i Emilia Dziubak za książkę Niezłe ziółko. Autorem statuetek Żółta Ciżemka jest prof. Krzysztof Nitsch z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki.

W DNIACH 26–29 PAŹDZIERNIKA odbyły się 21. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie. Na stoisku Biblioteki Kraków pracownicy promowali działalność instytucji. Zainteresowani otrzymywali materiały promocyjne oraz wydawnictwa informujące o działalności Biblioteki Kraków, bibliotekarze zachęcali do odwiedzania i korzystania z księgozbiorów filii bibliotecznych w całym Krakowie, udzielali informacji dotyczącej oferty kulturalno-edukacyjnej przygotowywanej dla czytelników. W Dziecięcej Strefie Warsztatowej zorganizowane zostały dwa warsztaty dla dzieci w wieku 7–10 lat zatytułowane „Książka obrazkowa nową formą pracy z czytelnikiem”. Dzieci zapoznały się z różnymi formami książki oraz samodzielnie wykonały książkę obrazkową. Do bibliotekarzy adresowany był panel tematyczny „Biblioteka Kraków wobec wyzwań współczesności”, podczas którego dr Stanisław Dziedzic, dyrektor Biblioteki Kraków, przedstawił historię bibliotek publicznych w Krakowie aż do czasu powstania w 2017 r. Biblioteki Kraków, a Alina Macała i Paulina Knapik mówiły o informatycznym systemie bibliotecznym i niełatwym procesie jego scalania oraz działalności kulturalno-edukacyjnej.

21 LISTOPADA w Bibliotece Głównej (ul. Powroźnicza 2) w ramach współpracy z Konsulatem Generalnym Węgier w Krakowie Biblioteka Kraków zorganizowała wystawę „Moje życie pogrążone w żałobie”. Janusza Pogonowskiego listy, wyznania z Auschwitz (1942–1943) z fotografiami Zoltana Mosera. W wernisażu wystawy uczestniczyli dyrektor Biblioteki Kraków dr Stanisław Dziedzic, Konsul Generalna Węgier w Krakowie dr hab. Adrienne Körmendy oraz  emerytowany kierownik działu badawczego Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, redaktor i wydawca listów Janusza Pogonowskiego dr Franciszek Piper. Wystawa fotografii węgierskiego artysty, ilustrującego obrazem emocje i doznania wyrażone w listach młodego człowieka mierzącego się z okrucieństwem obozu koncentracyjnego, stanowiła podstawę do dyskusji o kondycji ludzkiej. W trakcie wernisażu połączonego z prelekcją wyświetlany był także krótki film poświęcony postaci Janusza Pogonowskiego.

Na terenie dziesięciu filii Biblioteki Kraków W 2017 R., od kwietnia do grudnia, trwała wystawa wielkoformatowych unikatowych fotografii autorstwa Judyty Papp poświęconych Czesławowi Miłoszowi (1911–2004), laureatowi literackiej Nagrody Nobla z 1980 r. Prezentowane fotografie wykonane zostały w Krakowie latach 1997–2003. Fotografie Judyty Papp prezentowane były w filiach przy alei Pokoju, ulicach: Powroźniczej, Radzikowskiego, Opolskiej, Królewskiej, Fałata, Łużyckiej, oraz na osiedlach Tysiąclecia, Kościuszkowskim i Zgody. Artystka jest fotografem i grafikiem, autorką kilku albumów fotograficznych oraz wielu autorskich wystaw fotograficznych. Judyta Papp specjalizuje się w niełatwej fotografii portretowej.

1 GRUDNIA w Klubie Dziennikarzy „Pod Gruszką” odbyła się premiera filmu dokumentalnego zatytułowanego Oblicza autonomicznego Krakowa. Czas prezydenta – Mikołaj Zyblikiewicz w reżyserii Juliana Rachwała, wyprodukowanego przez Bibliotekę Kraków.

11 GRUDNIA ogłoszono wyniki konkursu „Miejsce przyjazne seniorom” organizowanego przez Województwo Małopolskie i Gminę Miejską Kraków. Celem konkursu jest zwiększenie liczby miejsc dedykowanych osobom starszym, przygotowanie wykazu rekomendowanych miejsc na terenie miasta, a także ich promowanie. Wśród laureatów znalazły się również filie Biblioteki Kraków, które przez trzy lata będę mogły posługiwać się specjalnym znakiem akcji. Tytuł „Miejsca przyjaznego seniorom” otrzymały: Filia nr 2, ul. Krakowska 29, Filia nr 47, os. Dywizjonu 303 nr 1, Filia nr 21, ul. Królewska 59, Filia nr 43, ul. gen. J. Jasińskiego 32. Wyróżnienia za działania podejmowane na rzecz seniorów otrzymały: Filia nr 49, os. Tysiąclecia 42, Filia nr 22, ul. H. Sienkiewicza 2. Dyplom za udział w akcji z zachętą do podejmowania kolejnych działań na rzecz seniorów otrzymała Filia nr 56 Oddział dla Dorosłych, os. Zgody 7.

18 GRUDNIA odbyło się nadzwyczajne walne zebranie Stowarzyszenia Kulturalno-Naukowego „Kraków”, podczas którego podjęto uchwałę przekazującą Bibliotece Kraków prawa wydawnicze do miesięcznika społeczno-kulturalnego „Kraków”. Od 2018 r. Biblioteka Kraków staje się jedynym wydawcą pisma.

W 2017 R. Biblioteka Kraków w porozumieniu z TVP Kraków wyprodukowała trzy filmy dokumentalne w serii „Krakowskie portrety literackie”. Sportretowani zostali poeci Józef Baran (Józef Baran. Poeta pisze sobą, scenariusz i realizacja Maria Guzy), który w 2017 r. obchodził jubileusz 70. urodzin, Leszek Elektorowicz (Leszek Elektorowicz. Modlitwa wieczorna, scenariusz i realizacja Tomasz Kamiński) i Leszek Aleksander Moczulski (Leszek Aleksander Moczulski. Istnienia sens układam, scenariusz i realizacja Ewa Święs-Kucybała). Leszek Aleksander Moczulski zmarł w Krakowie 17 grudnia 2017 r.

Do realizacji zadań statutowych Biblioteka Kraków korzysta zarówno z lokali stanowiących własność Gminy Miejskiej Kraków, jak również własność spółdzielni mieszkaniowych czy osób fizycznych, działając w nich na podstawie umowy najmu. W odniesieniu do dwóch nieruchomości zabudowanych, stanowiących własność Gminy, ustanowione zostanie na rzecz Biblioteki ograniczone prawo rzeczowe, czyli prawo użytkowania. Dotyczy to nieruchomości przy ul. Powroźniczej 2, zabudowanej zabytkową XIX-wieczną, wolnostojącą willą w ogrodzie, stanowiącą siedzibę Biblioteki Głównej, oraz nieruchomości przy ul. Balickiej 297, zabudowanej budynkiem zabytkowej kuźni, stanowiącej siedzibę Filii nr 23 Biblioteki. W październiku Biblioteka Kraków stała się właścicielem lokalu użytkowego mieszczącego się w Krakowie przy ul. Zachodniej nr 7/3a, stanowiącego siedzibę Filii nr 31. Jest to lokal położony w nowoczesnym budynku mieszkalno-handlowym w rejonie osiedla Ruczaj. Działania Biblioteki Kraków, oprócz prowadzonej szerokiej działalności kulturalnej, z myślą o osobach korzystających z usług bibliotecznych, skupiają się również na poprawie warunków, w jakich funkcjonują filie. W 2017 r. na zlecenie Biblioteki Kraków przeprowadzone zostały prace remontowe w dwóch filiach. W Filii nr 31 przy ul. Balickiej został wyremontowany dach i elewacja budynku, co było tym trudniejsze, że prace dotyczyły obiektu wpisanego do rejestru zabytków. Natomiast w siedzibie Filii nr 53 remont obejmował zmianę funkcji pomieszczeń. Pomieszczenia stanowiące uprzednio siedzibę administracji Nowohuckiej Biblioteki Publicznej zostały przekształcone w nowoczesną, kolorową wypożyczalnię dla dzieci. W ramach prac remontowych urządzone zostały nowe pomieszczenia socjalne i sanitarne dla pracowników Filii. Na bieżąco monitorowane i realizowane są również drobne prace remontowe, których konieczność wykonania powstała na skutek różnych zdarzeń atmosferycznych czy awarii. W trakcie minionego roku prowadzone były prace przygotowawcze dotyczące nowej siedziby Biblioteki Kraków na rogu ul. Krakowskiej 29 i Węgłowej 1, w budynku dawnego Zajazdu Kazimierskiego. Opracowany został program funkcjonalno-użytkowy obiektu. Biblioteka Kraków zaangażowała się również w sprawę zapisów dotyczących lokalizacji nowej siedziby w przygotowywanym przez Biuro Planowania Przestrzennego planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „Kazimierz”, składając wnioski o wprowadzenie zapisów umożliwiających realizację prac remontowych w zakresie objętym programem funkcjonalno-użytkowym. Niezależnie od działalności zmierzającej do poprawy standardu pomieszczeń Biblioteka Kraków podejmuje działania, których celem jest poszerzenie sieci bibliotecznej zwłaszcza w tych miejscach, gdzie do tej pory nie było ani filii, ani punktów bibliotecznych albo ich położenie nie do końca odpowiada potrzebom społecznym. W tych ramach planowana jest budowa nowego obiektu w rejonie Płaszowa na rogu ul. ks. Stoszki i ul. Saskiej. Planowane jest również przeniesienie Filii nr 2 z ul. Krakowskiej 29 do nowo wynajmowanego lokalu przy ul. Limanowskiego 4, który docelowo będzie siedzibą Filii z ul. św. Kingi.

 

Współpraca: Jan Brodowski, Paulina Knapik, Marian Prażmowski, Halina Szłapa, Piotr Wasilewski